Gehonoreerde projecten ‘Leefstijl in de Zorg’
14 februari 2024
Op 2 november vond de derde Programmadag Humane Meetmodellen plaats in de Gelderlandfabriek in Culemborg. Het evenement bracht onderzoekers, non-profit organisaties en bedrijven samen om de voortgang van de 13 lopende projecten en de acceptatie van humane meetmodellen te bespreken.
De dag werd georganiseerd door de Samenwerkende Gezondheidsfondsen, Topsector Life Sciences & Health (LSH; Health~Holland), NWO-domein TTW en ZonMw, die samen het onderzoeksprogramma Humane Meetmodellen hebben opgezet. Meer informatie over het onderzoeksprogramma vind je hier.
Samenwerken
Het doel van de dag was om resultaten, successen en uitdagingen van de lopende projecten met elkaar te bespreken. Eén uitdaging is acceptatie van humane meetmodellen door belanghebbenden, wat het uitgelichte thema van deze editie was. De deelnemers werden geïnspireerd door een aantal boeiende presentaties. Zo gaf Debby Weijers van Proefdiervrij met haar presentatie een inkijkje in de activiteiten van de stichting en samenwerkingen met andere organisaties. Debby benadrukte dat samenwerken cruciaal is om proefdiervrij onderzoek mogelijk te maken. Proefdiervrij ondersteunt bijvoorbeeld het initiatief VitalTissue; dit netwerk tussen ziekenhuizen en onderzoekers maakt het mogelijk om het weefsel dat overgebleven is na een operatie, beschikbaar te maken voor onderzoek. Om met humane meetmodellen de transitie van het lab naar de maatschappij te kunnen realiseren, organiseert Proefdiervrij de zogenaamde Proefdiervrij Venture Challenge. Tijdens dit programma leren onderzoekers hoe ze een venture plan maken, waarbij een wetenschappelijke doorbraak binnen de life sciences wordt omgezet in een solide business case.
We moeten het echt samen doen. Het is belangrijk om onze kennis met elkaar te delen; vind je intrinsieke motivatie en die van de ander, en kijk hoe je elkaar kan helpen om zo onze impact te vergroten.
Verschuivingen in regelgeving
Peter Theunissen (CBG/MEB en EMA 3Rs Working Party) gaf tijdens zijn presentatie, vanuit het perspectief van de regelgever, inzicht in welke richtlijnen er ontwikkeld worden op het gebied van alternatieven voor dierproeven en humane meetmodellen. Zo vertelde hij over de ontwikkelingen in de internationale richtlijnen van het International Council for Harmonisation of Technical Requirements for Pharmaceuticals for Human Use (ICH). Hier vindt een verschuiving plaats van proefdieronderzoek naar bewijskracht op basis van bestaande data en/of alternatieve modellen.
Peter gaf daarnaast advies in hoe regelgevers betrokken kunnen worden bij de ontwikkeling van humane meetmodellen. Hij adviseert om te starten met informele ontmoetingen via het Innovative Task Force van de EMA om vervolgens formeel in gesprek te gaan met EMA. Bovenal adviseert hij om vanaf de start van ontwikkeling van modellen goede interactie te hebben met de eindgebruikers, veelal de bedrijven, om te borgen dat hetgeen ontwikkeld wordt past bij de behoefte.
Ik denk dat je altijd moet blijven praten met de industrie, de clinici en met patiënten: wat zijn hun vragen en hun behoeften?
Acceptatie van humane meetmodellen
Zouden patiënten, clinici en regelgevers een medicijn vertrouwen dat niet de traditionele fasen van geneesmiddelenstudie heeft doorgelopen? En hoe belangrijk is het dat patiënten en clinici betrokken worden in dit debat? Tijdens een paneldicussie over de acceptatie van humane meetmodellen deelden verschillende belanghebbenden hun inzichten. Een belangrijke gezamenlijke bevinding was dat het belangrijk is om patiënten duidelijk te informeren over de totstandkoming van een medicijn en de eventuele risico’s van het gebruik ervan.
Voortgang 13 projecten
Via pitches en (poster-)presentaties kwamen de nieuwste ontwikkelingen binnen de 13 projecten van het programma aan bod. De eerste resultaten zijn al zichtbaar. Hieruit blijkt dat de onderzoekers oog hebben voor de stappen die nodig zijn voor toepassing. Daarnaast is de samenwerking tussen onderzoekers en bedrijfsleven en/of patiënten goed zichtbaar.
Communicatie is belangrijk
Goede communicatie is noodzakelijk. Dat liet deze dag zien. Debby Weijers gaf daarin een goed voorbeeld met de mooie samenwerkingsprojecten van Proefdiervrij, Peter Theunissen drukte ons op het hart om bij het ontwikkelen van medicijnen vooral in gesprek te blijven met de industrie en de patiënten, en de panelleden benadrukten dat goede communicatie met patiënten belangrijk is als het gaat over medicijngebruik en eventuele risico’s.